Historia szkoły
Historia budynku Szkoły Podstawowej nr 47
Budynek, w którym obecnie mieści się Szkoła Podstawowa nr 47, został wzniesiony w 1938 roku na terenie osiedla „Kreuzberg”.Była to wówczas nowoczesna, wyposażona w kotłownię oraz centralne ogrzewanie dziesięcioklasowa placówka. Ze względu na przygotowania niemieckie do wojny oraz późniejszy atak na Polskę, początkowo w budynku stacjonowali żołnierze. Dopiero
w 1940 roku szkoła rozpoczęła działalność dydaktyczną.Szkoła w czasie II wojny światowej
Podczas II wojny światowej w budynku szkoły na Helence zorganizowano szpital. Dzieci przeniesiono wówczas do szkoły w Stolarzowicach, a jej uczniowie musieli uczęszczać do placówki na osiedlu „Kreuzberg”. Jesienią 1943 roku do budynku dzisiejszej szkoły podstawowej przywieziono dzieci z berlińskiej Viktoriaschule, które w swoim mieście były narażone na częste naloty bombowe aliantów. Przebywały tutaj przez prawie półtora roku. W tym czasie uczniowie szkoły z Helenki kontynuowali naukę w Szkole nr 1 i nr 2 w Stolarzowicach.
Początki polskiego okresu w dziejach szkoły
W 1945 roku rozpoczyna się polski okres w dziejach szkoły. Pierwsza wzmianka o polskiej szkole pojawiła się w kronice założonej 3 maja 1945 roku przez pierwszego kierownika Henryka Halamę. Pisał w niej, że 5 kwietnia 1945 roku objął szkołę. Zaznaczył, że w skutek działań wojennych budynek szkoły został mocno uszkodzony, sprzęty poniszczone, potłuczone i porozrzucane.
Rozwój szkoły w latach 1945–1959
24 kwietnia 1945 roku w kościele parafialnym odprawiono nabożeństwo inaugurujące naukę szkolną. Następnego dnia, 25 kwietnia, kierownik Henryk Halama rozpoczął samodzielną pracę z 357 dziećmi, z których połowa nie potrafiła mówić po polsku. W dniach od 11 do 14 maja 1945 roku do grona pedagogicznego dołączyły dwie nauczycielki: Jadwiga Kabarowska i Jadwiga Śmigielska.
W latach 1945–1950 w Publicznej Szkole Powszechnej nr 3 w Stolarzowicach pracowało łącznie 19 nauczycieli. Pochodzili oni z różnych regionów Polski: Nowego Sącza, Jasła, Wołynia, Rzeszowa, Lwowa, Kamieńca Podolskiego, Drohobyczy, Rohatyna i Tarnopola. Jeden nauczyciel przybył z Bottrop, jeden z Rumunii, a tylko dwóch pochodziło z bliższych okolic Bytomia i Gliwic.
Kierownik Henryk Halama wprowadził obowiązek odwiedzin uczniów w domach. Do 31 grudnia 1950 roku każdy nauczyciel miał odwiedzić 40% dzieci ze swojej klasy i sporządzić dzienniczek odwiedzin.
W latach 1950–1953 placówka funkcjonowała pod nazwą Szkoła Ogólnokształcąca Stopnia Podstawowego nr 3 w Stolarzowicach. Od 1953 roku nosiła nazwę Szkoła Podstawowa nr 3 w Stolarzowicach.
Od 1 stycznia 1956 roku w tym samym budynku rozpoczęła działalność Państwowa Ogólnokształcąca Szkoła Podstawowa dla Pracujących, działająca przy Szkole Podstawowej nr 3. Jej kolejnymi kierownikami byli: Kazimierz Demkowski (do 31 sierpnia 1957 r.), Jadwiga Oleksy (do 31 sierpnia 1958 r.), Norbert Nowak (do 24 lutego 1959 r.), Michał Samborski (do końca działalności szkoły).
W szkole dla pracujących uczyło się średnio 57 uczniów w klasach VI i VII.Szkoła w latach 1960–2004
We wrześniu 1960 i 1961 roku nastąpiła zmiana obwodów szkolnych związana z likwidacją Szkoły Podstawowej nr 2. Jej uczniowie oraz wszyscy nauczyciele zostali przekazani do Szkoły Podstawowej nr 3. W budynku zlikwidowanej szkoły utworzono Państwowy Dom Dziecka.
9 kwietnia 1960 roku szkole nadano imię działacza śląskiego Arki Bożka. W uroczystości uczestniczyli m.in. córka patrona, Paulina Witkowska, oraz pierwszy kierownik polskiej szkoły, Henryk Halama.
W roku szkolnym 1973/1974 budynek Szkoły Podstawowej nr 3 został tymczasowo udostępniony wszystkim uczniom Szkoły Podstawowej nr 1, która przechodziła wówczas remont.
1 stycznia 1973 roku Stolarzowice uzyskały status gminy. Szkoła Podstawowa nr 1 (obecnie SP 43) została Zbiorczą Szkołą Gminną, w skład której weszła również Szkoła Podstawowa nr 3. Placówka funkcjonowała w tej formie do 1 czerwca 1975 roku.
W tym samym roku weszła w życie ustawa o zmianach administracyjnych kraju, na mocy której Stolarzowice zostały włączone do Bytomia jako jego dzielnica. Od tego momentu Szkoła Podstawowa nr 3 zaczęła działać jako Szkoła Podstawowa nr 47.
W 1999 roku, w związku z reformą oświaty, Uchwałą Rady Miejskiej w Bytomiu z dnia 15 marca 1999 roku powołano Gimnazjum nr 15 oraz utworzono Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 14 w Bytomiu, w skład którego weszły dotychczasowa Szkoła Podstawowa nr 47 (do czasu jej wygaśnięcia) oraz nowo powstałe gimnazjum. Zespół rozpoczął działalność 1 września 1999 roku, a obwód Gimnazjum nr 15 obejmował wszystkie ulice dzielnic Stolarzowice i Górniki.
Od 2004 roku, po ukończeniu edukacji przez ostatnią klasę szkoły podstawowej, zespół został przekształcony
w samodzielne gimnazjum.Zmiany w budynku szkoły po II wojnie światowej
Charakterystycznym elementem architektonicznym budynku szkolnego była wieża trangwilacyjna, rozpoznawalny symbol szkoły, którą rozebrano w latach 1967–1968. Do dziś zachował się oryginalny zegar słoneczny z czasów powstania budynku, stanowiący jego ozdobę.
Pierwotnie toalety znajdowały się w murowanym budynku oddalonym o około 20 metrów od szkoły. W 1979 roku, podczas kapitalnego remontu, przeniesiono je do wnętrza budynku szkolnego. Dawny obiekt został później wyburzony w związku z budową sali gimnastycznej. Na jego miejscu oraz w ogrodzie szkolnym w 2002 roku powstała pełnowymiarowa sala gimnastyczna z rozbudowanym zapleczem i węzłem sanitarnym, która stała się ważnym ośrodkiem sportowym dla dzieci, młodzieży i dorosłych.
Podczas remontu w 1979 roku część szkolnych piwnic zaadaptowano na szatnię dla wszystkich uczniów. Do tego czasu dzieci przebierały się w klasach.
Od 2003 roku uczniowie korzystają z indywidualnych szafek szatniowych.
W 1996 roku szkoła dokonano modernizacji systemu grzewczego zastępując węgiel gazem, co znacznie poprawiło warunki użytkowania budynku. Kotłownia, znajdująca się w pierwotnym miejscu, funkcjonowała do końća listopada 2024 r. Od 1 grudnia 2024 r. w szkole funkcjonuje nowoczesna kotłownia zlokalizowna na parterze budynku.W 1989 roku z części korytarza wydzielono pomieszczenie na sklepik uczniowski, który pod kierownictwem pani Hanki Bołzan wznowił działalność po długoletniej przerwie. Warto przypomnieć, że już od 1948 roku w szkole funkcjonował Sklepik Uczniowski zrzeszający 35 członków.
W 1998 roku powstała pierwsza pracownia komputerowa. Dwa lata później, w 2000 roku, w ramach akcji „Internet w każdym gimnazjum” oraz dzięki wsparciu finansowemu władz Bytomia, uruchomiono nowoczesną pracownię internetową. W 2002 roku przeprowadzono remont dachu budynku.
Współpraca szkoły z dr. Leopoldem Kobierskim w zakresie zadrzewiania i ochrony środowiska rozpoczęła się 22 sierpnia 1977 roku. Od 2002 roku prowadzono intensywne prace nad budową arboretum oraz szkolnego ogrodu botanicznego roślin górskich i egzotycznych. Uroczyste otwarcie ogrodu odbyło się w czerwcu 2004 roku.Liczba uczniów i nauczycieli w latach 1945–2001
1945 – naukę rozpoczęło 357 uczniów w 7 oddziałach, przy jednym nauczycielu. Średnia liczba uczniów w klasie wynosiła 51.
1946/1947 – największa liczba uczniów w historii szkoły: 515 w 12 oddziałach, średnia 43 uczniów w klasie.
1947/1948–1961/1962 – liczba uczniów spadła z 469 do 248. W tym czasie poprawiły się warunki nauki i pracy, przybyli nowi nauczyciele, a średnia liczba uczniów w klasie znacząco się obniżyła. Tworzono nowe oddziały.
Lata 70. – spadek liczby uczniów związany z możliwością wyjazdu do RFN.
1971/1972 – największy spadek: z 335 do 285 uczniów.
1988/1989 – najmniejsza liczba uczniów w historii szkoły: 158.
Od 2000/2001 – wraz z naborem do gimnazjum liczba uczniów utrzymuje się na stałym poziomie: 162–167.
Nauczyciele:
Liczba nauczycieli waha się od 18 do 22.
W tej grupie stałych zatrudnionych jest 8–9 osób.Nauczyciele i dyrektorzy szkoły
Szkoła nierozerwalnie związana jest z uczniami i nauczycielami. Do grona długoletnich, zasłużonych pedagogów należą: Jolanta Kamińska – 38 lat pracy, Hanka Bołzan – 39 lat pracy, Marianna Mirota – 33 lata pracy, Teresa Walisko – 33 lata pracy, Maria Makucha – 27 lat pracy, Jadwiga Oleksy-Pawłowska – 22 lata pracy, Bronisława Musioł – 22 lata pracy.
Kierownicy i dyrektorzy szkoły od 1945 roku:
Henryk Halama – 5.04.1945 – 1.01.1950
Kazimierz Demkowski – 1.01.1950 – 9.09.1960
Józef Kubicki – 10.09.1960 – 31.08.1963
Jadwiga Oleksy-Pawłowska – 1.09.1963 – 31.08.1977
Otylia Jaskóła – 1.09.1977 – 31.08.1984
Maria Bielecka – 1.09.1984 – 31.08.1991
Jolanta Kamińska – 1.09.1991 – 31.08.2008
Jadwiga Kucharska-Jastalska – 1.09.2008 – 31.08.2019
Małgorzata Korf – od 1.09.2019 do nadalSzkoła przez cały czas swojej działalności współpracuje z środowiskiem lokalnym: kościołem parafialnym, DFK, Ochotniczą Strażą Pożarną, a także z innymi placówkami oświatowymi – Szkołą Podstawową nr 43, Domem Dziecka nr 3, Przedszkolem nr 53 i Przedszkolem nr 54. Od lat aktywnie uczestniczy w organizacji festynów, dożynek i innych imprez środowiskowych. Szkolny kabaret „Jagódki”, a obecnie „Kabaret w ostatniej chwili” prowadzony przez panią Ilonę Jagodę przedstawia widowiska kabaretowe oraz Jasełka w okolicznych kościołach, domach kultury i placówkach oświatowych. Dla Stowarzyszenia Kulturalno-Społecznego Niemców w Polsce przedstawienia odbywały się w języku niemieckim. Doświadczenia związywane z realizowaniem się uczniów w przestrzeni artystycznej były przyczynkiem do powstania w roku szkolnym 2009/2010 klasy teatralno-filmowej.
Z artystami wielkiego formatu, ludźmi realizującymi pasje życiowe uczniowie mają możliwość spotkać się podczas imprez organizowanych w ramach cyklu „Spotkania z ciekawymi ludźmi”. Gośćmi szkoły byli m.in. Janusza Józefowicza (aktora, reżysera, choreografa), Katarzynę Groniec (piosenkarkę), Jacka Bończyka (aktora, reżysera), Dariusza Skibińskiego (reżysera teatralnego), ks. Jana Łojczyka (zast. dyrektora Caritas Diecezji Gliwickiej), Damiana Jonaka (aktualnego młodzieżowego mistrza świata federacji WBC), Krzysztofa Wielickiego (alpinistę).
Od września 2019 roku szkoła rozpoczęła współpracę z MUKS IPPON Bytom w ramach, której 2 razy w tygodniu odbywają się treningi karate tradycyjnego . Nasi uczniowie rozpoczęli wędrówkę ku doskonałości fizycznej i umysłowej pod czujnym okiem senseia Michała Sowy - reprezentanta Polski, zdobywcy tytułu Mistrza Polski, Mistrza Świata.
Uczniowie mogą rozwijać swoje zainteresowania w prowadzonych zajęciach pozalekcyjnych – kabaret, SKS, świetlica, kółka zainteresowań, Klub Europejski, Klub Filmowy oraz organizacjach – PCK, LOP. Dla wszystkich chętnych uczniów od lat prowadzone jest rozbudowane nauczanie wspomagające, z wszystkich przedmiotów nauczania, średnio 2 godz. tygodniowo.
Od 1991 roku organizowane są środowiskowe półkolonie zimowe, w których uczestniczy średnio 120 uczniów gimnazjum i pobliskiej Szkoły Podstawowej nr 43. Za organizację zimowisk szkoła otrzymała w wojewódzkim konkursie „Zimowa Przygoda”: wyróżnienie w latach 2004 i
Uczniowie mają możliwość korzystania z nowoczesnych metod edukacji – już w 1998 roku szkoła posiadała pierwszą pracownię komputerową. W ramach akcji „Internet w każdym gimnazjum” w 2000 roku powstała pracownia internetowa oparta na systemie operacyjnym Windows, a od 2007 roku uczniowie uczą się informatyki na komputerach Macintosh firmy Apple. Szkoła wyposażona jest w projektory multimedialne, tablice multimedialne, wizualizery. Biblioteka szkolna to Szkolne Centrum Informacji Multimedialnej ze stanowiskami komputerowymi i rozbudowaną Biblioteką Multimedialną.
Szkoła nawiązała także współpracę z zagranicą. 21 marca 1994 roku gościli w szkole przedstawiciele Towarzystwa Karnawałowego z Bottrop. Liczna grupa dzieci wraz z opiekunami zwiedzała szkołę, uczestniczyła w wybranych fragmentach lekcji oraz obchodach powitania wiosny wraz z topieniem Marzanny. Pobyt niemieckich gości filmowała telewizja WDR 3 przybyła wraz z grupą uczniów. Reportaż z pobytu w szkole został wyemitowany w Niemczech. W lutym 1995 roku na zaproszenie Towarzystwa Karnawałowego Boyer Narren wyjechało do Bottrop 10 uczennic kółka tanecznego. Dziewczęta aktywnie uczestniczyły w barwnych obchodach pożegnania karnawału. Uczniów gościł również burmistrz miasta stwierdzając, że taniec łączy narody i buduje mosty przyjaźni. W celu aktywnej współpracy i uściślenia kontaktów z zagranicą w 1994 roku szkoła zgłosiła się do Europejskiego Banku Danych ESED. W październiku 1996 roku w szkole przebywała grupa taneczna z Bottrop. Wspólnie zorganizowane zostały warsztaty taneczne, występy w szkole oraz okolicznych domach kultury w Stolarzowicach i Tarnowskich Górach.
Od 1 października 2003 roku do 31 marca 2004 roku w ramach programu Sokrates Comenius w szkole pracował asystent językowy z Niemiec.
W roku 2007 szkoła zgłosiła projekt „Szkoła – nasz drugi dom, nasze miejsce na ziemi” do nagrody Evens Foundation dla Oświaty Edukacja Międzykulturowa – nauczanie w Różnorodności. Jako jedna z 20 szkół w Polsce i 5 z województwa śląskiego zakwalifikowana została do etapu na szczeblu międzynarodowym.
W roku szkolnym 2003/2004 w ramach współpracy z zagranicą zrealizowany został internetowy projekt „Das Bild der Anderen” (Obraz innych). W ramach tego projektu uczniowie, poznając na swoich stronach internetowych obraz różnych europejskich miast, promowali swoje miasto. W ramach programu „Młodzież w działaniu” zrealizowane zostały dwa projekty wymiany uczniów. Pierwszy z nich „Przeżyjmy to razem – podróż w krainę legend i tradycji” odbywał się w naszej szkole. Projekt ten został wyróżniony w 2008 r. podczas Ogólnopolskiego Przeglądu Projektów Edukacyjno-Artystycznych „Co nowego”.
Nawiązana od 1992 roku współpraca ze Stowarzyszeniami Kulturalno – Społecznymi Niemców w Polsce zaowocowała obustronnymi akcjami i przedsięwzięciami, dzięki którym szkoła pozyskała środki dydaktyczne i sprzęt. Szkoła ściśle współpracuje też z Domem Niemieckim w Gliwicach, Goethe Instytut w Krakowie jak i z ambasadami Niemiec, Austrii i innych krajów niemieckojęzycznych.
Przez wszystkie te lata uczniowie, nauczyciele i pracownicy szkoły nie byli obojętni na potrzeby drugiego człowieka. W ramach pomocy najuboższym przekazywano odzież, książki i przybory szkolne. Rozpoczęto akcję dożywiania dzieci, która z przerwami trwa do dnia dzisiejszego. Każde dziecko może w szkole zjeść drugie śniadanie (zupę mleczną) i napić się mleka lub herbaty. Obecnie uczniowie działają w wolontariacie na rzecz ludzi starszych (DPS „Kombatant”) i niepełnosprawnych (Ośrodek Rehabilatycyjnym dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej w Rusinowicach). Koordynatorem wolontariatu jest Ilona Jagoda – szkolny pedagog. Dzięki niej, i Annie Jaruszewskiej, uczniowie aktywnie włączają się w liczne akcje charytatywne i informacyjne. Działania te doceniła Polska Akcja Humanitarna nadając szkole, w 2009 roku, tytuł „Szkoły Humanitarnej”, jako jednej z 20 szkół w Polsce i pierwszej w Bytomiu. W 2003 roku szkoła otrzymała certyfikat „Szkoły z klasą”
Na terenie szkoły działały organizacje młodzieżowe: harcerstwo (od 1950), zuchy. Obecnie bardzo aktywnie działa Klub Europejski, który między innymi bierze udział w Paradzie Schumana w Warszawie.
Od roku 1950 do obecnych czasów pracowało w szkole blisko 130 nauczycieli. To dzięki ich pracy i zaangażowaniu uczniowie szkoły uczestniczyli w wielu konkursach uzyskując wysokie lokaty, np.:
1956 – I miejsce w wojewódzkim konkursie „Wędrujemy po ojczystym kraju”,
1972 – III miejsce w województwie w Olimpiadzie Wiedzy o Województwie Katowickim,
1995 – I miejsce w wojewódzkim konkursie „Muzyka w nauczaniu języka niemieckiego”,
1999 – Puchar Ministra Edukacji Narodowej i IV miejsce w Polsce w konkursie na najlepiej pracującą spółdzielnię uczniowską w kraju,
2000 – uczennica szkoły została laureatem konkursu przedmiotowego z języka polskiego,
2000 – IV indywidualne miejsce w Mistrzostwach Śląska w Biegach Przełajowych,
2000 – I miejsce kabaretu w Wojewódzkim Festiwalu i Konkursie Widowisk Kolędniczych „HERODY”,
2001 – I miejsce kabaretu w IX Przeglądzie Szkolnych Inscenizacji i Obrzędów Bożonarodzeniowych na Śląsku,
2001 – Grand Prix kabaretu Jagódki w V Przeglądzie Kabaretów Młodzieżowych,
2004 – GRAND PRIX w Wojewódzkim Przeglądzie Kabaretów Szkolnych,
2005 – I nagroda w Przeglądzie Twórczości Artystycznej,
2005 – I nagroda w Regionalnym Przeglądzie Teatrów Szkolnych,
2005 – uczeń szkoły został posłem na XI Sesję Dzieci i Młodzieży w Warszawie,
2008 – I miejsce w wojewódzkim konkursie recytatorskim Mały OKR,
2008 – I miejsce w V Ogólnopolskim Przeglądzie Zespołów Artystycznych,
2008 – II miejsce i wyróżnienie w międzynarodowym konkursie literackim –„Obraz i słowo”,
2008 – I nagroda w wojewódzkim konkursie literackim „Więcej wiem o HIV/AIDS- więcej rozumiem- nie wykluczam”,
2009 – GRAND PRIX i wyróżnienie w VIII Międzygimnazjalnym Konkursie Recytacji w Gwarze Śląskiej,
2009 – III miejsce w Rejonowym Przeglądzie Bożonarodzeniowym.
Pedagodzy w dowód uznania za wielki wkład pracy dydaktycznej i wychowawczej oraz za rozwój edukacji bytomskiej wielokrotnie zostali uhonorowani wieloma nagrodami:
Nagroda prezydenta miasta: Hanka Bołzan, Jolanta Kamińska, Ewa Szmidt-Sabat, Piotr Werner, Jadwiga Kucharska - Jastalska, Agata Wiglusz, Marianna Mirota, Ilona Jagoda, Anna Jaruszewska, Krzysztof Kasprzyk.
Nagroda Śląskiego Kuratora Oświaty: Hanka Bołzan, Jolanta Kamińska, Ilona Jagoda, Jadwiga Kucharska-Jastalska, Ewa Szmidt-Sabat, Piotr Werner.
Nagroda Ministra Oświaty i Wychowania: Hanka Bołzan, Jolanta Kamińska.
Brązowy Krzyż Zasługi: Ewa Szczęsna, Ewa Szmidt-Sabat, Ilona Jagoda, Agata Wiglusz.
Nagroda Ministra Edukacji Narodowej: Hanka Bołzan, Jolanta Kamińska, Ilona Jagoda, Jadwiga Kucharska-Jastalska.
Srebrny Krzyż Zasługi: Jolanta Kamińska, Hanka Bołzan.
Złoty Krzyż Zasługi: Jolanta Kamińska.
Medal Komisji Edukacji Narodowej: Hanka Bołzan, Ewa Szczęsna(z inicjatywy LOP), Jolanta Kamińska, Ilona Jagoda.
Od 2008 roku cała społeczność gimnazjum przyznaje statuetkę „DAR PIĘTnastki” dla osób szczególnie zasłużonych dla szkoły. Pierwszą osobą uhonorowaną jest dyrektor Jolanta Kamińska, której postawa życiowa i wieloletnia praca w szkole to połączenie pasji i profesjonalizmu, a statuetka jest wyróżnieniem ludzi, którzy realizując siebie, czynią dobro dla innych. W 2009r. wyróżnieniem zostali obdarowani mieszkańcy Stolarzowic i DPS „Kombatant”, którzy aktywnie uczestniczyli w projekcie edukacyjnym „Historia ludźmi pisana”.